W dniach od 27 września do 4 października 2014 roku uczniowie Zespołu Szkół im. Korpusu Ochrony Pogranicza w Szydłowcu: Joanna Berus, Klaudia Kwiecień i Hubert Salamaga wraz z nauczycielem historii i wiedzy o społeczeństwie mgr Andrzejem Łatą, uczestniczyli w wycieczce edukacyjnej do Włoch. Uczniowie to laureaci V edycji ogólnopolskiego konkursu Instytutu Pamięci Narodowej „Sprzączki i guziki z orzełkiem ze rdzy”.
Zadaniem uczestników konkursu było stworzenie karty z albumu poświęconej jednej ofierze Zbrodni Katyńskiej. Komisja Konkursowa oceniając nadesłane prace brała pod uwagę stronę merytoryczną, projekt graficzny, estetykę oraz oryginalność pomysłu. Spośród 414 zgłoszonych prac Komisja nagrodziła autorów 34 najlepszych.
W trakcie wyjazdu edukacyjnego laureaci wraz ze swoimi opiekunami uczestniczyli w projekcjach filmów edukacyjnych, wysłuchiwali prelekcji odnoszących się do dziejów 2.Korpusu Polskiego, ale także sami opowiadali o swoich pracach.
Trasa wycieczki przebiegała zgodnie ze szklakiem jaki przebył 2.Korpus Polski. Punktem kulminacyjnym wyjazdu do Włoch było odwiedzenie Polskiego Cmentarza Wojennego na wzgórzu Monte Cassino. Cmentarz żołnierzy 2 Korpusu po odzyskaniu niepodległości przez Polskę stał się jednym z najważniejszych miejsc pamięci narodowej. Jest nekropolią polskich żołnierzy poległych w bitwie o Monte Cassino w okresie od 11 do 19 maja 1944 roku. Decyzję o utworzeniu cmentarza wydał generał Władysław Anders 18 maja 1944, jeszcze podczas trwania bitwy o Monte Cassino. Na jego cześć wzniesiono pomnik w Cassino przy Multimedialnym Muzeum Historycznym. Podczas pobytu laureatów na cmentarzu, została odprawiona uroczysta msza święta, odśpiewano hymn państwowy i pieśń „Czerwone maki na Monte Cassino”, zostały zapalone znicze na grobach poległych oraz oficjalnie zakończono konkurs wręczając dyplomy i nagrody dla wszystkich uczestników i ich opiekunów.
W programie wyjazdu było wiele miejsc i miast upamiętniających pobyt i działania 2.Korpusu Polskiego we Włoszech. Do takich miast należały: Offagnia (Włoskie Muzeum Wojskowe z polską częścią wystawy poświęconą Armii Andersa), Loretto (Polski Cmentarz Wojenny, wznoszący się trzema tarasami w górę ku bazylice laterańskiej), Faenzę i Forlli, które zostały wyzwolone przez 2.Korpus Polski, Castel San Pietro Terme (tablica upamiętniająca wejście 2.Korpusu do miasta w 1945 roku), Bolonia (cmentarz wojenny w San Lazzaro di Savena na obrzeżach Bolonii) oraz „pomnik Żołnierza Polskiego” w Imoli zaliczony przez UNESCO w poczet „Dziedzictwa na rzecz kultury Pokoju”. Szczególną atrakcją podczas pobytu na Monte Cassino, która wywarła na uczestników ogromne wrażenie, było przejście szlakiem oznaczonym biało-czerwonymi barwami na wzgórze 395, na którym znajduje się pomnik upamiętniający walki żołnierzy 3. DSK i 5.KDP w maju 1944 roku. Szlak ten co istotne nie jest ogólnie dostępny dla zwiedzających klasztor i cmentarz na Monte Cassino. Poza miejscami związanymi z działaniami wojennymi 2. Korpusu gen. Władysława Andersa uczestnicy warsztatów historycznych zorganizowanych przez Biuro Edukacji Publicznej IPN zwiedzili zabytki Rawenny, Bolonii, w tym uniwersytet boloński i katedrę, sanktuarium Santa Casa w Loretto oraz klasztor Benedyktynów na Monte Cassino. Na zakończenie wyjazdu uczniowie mieli okazję zwiedzić starówkę Bratysławy i wysłuchać opowieści miejscowego przewodnika. Wyjazd młodzieży i opiekuna na warsztaty historyczne do Włoch był wspierany organizacyjnie przez Starostwo Powiatowe i Dyrekcję Zespołu Szkół im. Korpusu Ochrony Pogranicza w Szydłowcu.
Joanna BerusKlaudia Kwiecień
